Slušaj vest

Engleski pabovi i francuski saloni uveliko su prepoznati kao kulturno dobro svojih zemalja. Dve kafane u Beogradu, ranije mesto kulturnog i političkog života, danas su pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture, odnosno imaju status spomenika kulture.

Najstarija kafana u Beogradu nalazi se u Ulici Kralja Petra i izgrađena je 1823. godine za kneza Miloša Obrenovića, a knez ju je poklonio Tomi Kostiću za zasluge u Drugom srpskom ustanku.

Do 1878. zvala se Ećim-Tomina kafana jer je u njoj stanovao poznati beogradski lekar Ećim-Toma, a novi zakupac promenio joj je ime u Kod pastira.

Novi vlasnik, trgovac crkvenim stvarima, otvorio je nekoliko godina kasnije dućan i kafanu Kod Saborne crkve.

Beogradski prota je vlasniku kafane zapretio tužbom jer naziv nije odgovarao ni Crkvi ni Uredbi o mehanama, a vlasnik je umesto starog naziva privremeno stavio veliki znak pitanja.

Stare srpske kafane
Foto: Istagram

To ime zadržalo se i dan danas.

Ono što se malo zna, jeste da je još 1823. godine u Ećif-Tominu kafanu stigao prvi bilijar iz Nemačke, piše kaldrma.rs. On se prvo igrao u kafani „?“ – Znak pitanja, gde je služio prvenstveno za razonodu viđenijih ljudi u Beogradu, navodi se.

Ova kafana je primer gradske kuće balkanskog tipa s početka 19. veka.

Druga kafana koja je pod zaštitom Zavoda, nalazi se na uglu Obilićevog venca i Knez Mihailove. Namena kafane Ruski car se od nastanka do danas nije bitnije menjala: stanovanje u gornjim spratovima, poslovni prostor i restoran u prizemlju i podrumu.

Naziv Ruski car vezuje se za naziv starog prizemnog objekta koji je na istom mestu postojao sve do podizanja novog objekta, a u međuratnom periodu kafana Ruski car imala je izgled otmenog beogradskog lokala, navodi se na sajtu Zavoda.

Od umetnika i književnika redovni posetioci bili su Branislav Nušić, Mihajlo Petrov, Veljko Petrović.

Gotovo od osnivanja, na ovom mestu okupljala se prestonička elita i ugledni gosti iz inostranstva. Koliko je kultno sastajalište vremenom postao ovaj restoran najbolje opisuje rečenica da se „ovde dolazilo, da bi bio viđen, piše Politika.

Originalni enterijer je uništen prilikom rekonstrukcije početkom šezdesetih godina, kada je u ovom prostoru otvoren prvi restoran sa samousluživanjem „Zagreb“.

U tim godinama ovde se pripremala kuvana hrana i gosti su se sami služili, a luksuzni nameštaj i escajg zamenili su plastični poslužavnici na liniji, navodi Politika. Dodaje se i da je devedesetih godina Ugostiteljsko preduzeće Stari grad ovaj prostor dalo u zakup Srbinu iz Australije koji je preuredio restoran i vratio mu stari naziv.

Kafana se nalazi se u okviru prostorne kulturno-istorijske celine – područje oko Knez Mihailove ulice, kulturnog dobra od izuzetnog značaja.

biznis.kurir.rs/N1