daleko do penzije

RADIĆEMO DO GROBA! Srbi se žale na starosnu granicu za penziju, Francuzi protestuju, da vidite koliko se tek radi u Evropi

Proteklih meseci u Francuskoj se masovno protestovalo protiv planiranih penzijskih reformi, posebno, protiv povećanja starosne granice za odlazak u penziju sa 62 na 64 godine. Predloženo je da se ona pomera do 2030, uz posebna pravila koja će omogućiti onima koji su počeli da rade u ranoj mladosti, da se penzionišu i nešto ranije.

Predlog je i da prethodno usvojeno povećanje granice za punu starosnu penziju od 43 godine staža osiguranja stupa na snagu 2027. umesto 2035.

VELIKI RASHODI

Francuska je sa javnim rashodima za penzije od oko 14,5 odsto bruto domaćeg proizvoda, nakon Italije (15,9 odsto) i Grčke (15,6), trećerangirana zemlja OECD-a po visini izdvajanja. Istovremeno, na osnovu projekcija francuskog fiskalnog saveta, rashodi za penzije će se povećati u narednoj deceniji za 0,5 do jedan odsto BDP-a, u zavisnosti od rasta produktivnosti. Veliki deo opravdanja za reformu potiče iz deficita penzijskog sistema.

Za građane koji su kasnije počeli da rade, na primer, zbog višeg obrazovanja, usvojene reforme imaju malo efekta, jer se ionako kasnije penzionišu. Ipak, oni koji su počeli mladi i koji bi dostigli puni staž osiguranja, oni će sada raditi duže. Nažalost, ovoj grupi se pripisuju i znatno teži uslovi rada, što ukazuje da je i po tom osnovu ona i u lošijem zdravstvenom položaju. Još su ranjiviji i podložniji riziku siromaštva u starosti građani sa češćim prekidima radnog staža, a koji ne dostižu potrebne godine života za penzionisanje.

NE MOGU SVI U PENZIJU SA 62

Povrh toga, povećanje starosne granice za odlazak u penziju mnogi smatraju nepravednim. Razlog leži u dizajnu francuskog penzijskog sistema, koji ima dvostruki uslov za ostvarenje pune penzije: godine starosti i staža doprinosa. Samo oni sa punim stažom osiguranja (trenutno oko 42 godine) mogu da se penzionišu kad napune 62 godine. Ostali moraju da čekaju 67 godina.

Podaci francuskog penzionog fonda pokazuju da je prosečna starost za penzionisanje muškaraca u ovoj zemlji bila 62,7, a žena 63,2 godine. S obzirom na duži životni vek od 63 godine, to znači da će prosečni francuski penzioner u penziji provesti 21,5 godina, dok žena može očekivati 25,4 leta penzionerskog života.

U Srbiji je, s druge strane, rasprostranjeno mišljenje da se od reforme sprovedene 2014. godine, najduže radi i da od tada po donetim izmenama i dopunama Zakona o PIO prednjačimo u Evropi po starosnoj granici za penziju. Da podsetimo, Srbi sa posla odlaze sa 65 leta, dok će dame ovaj nivo dostići 2032. godine. U ovom trenutku penzionišu se sa 63 godine i šest meseci.

Kurir vam donosi spisak evropskih zemalja sa detaljnim prikazom u kojoj državi se sa koliko godina ide u penziju i najavljenim izmenama u narednom periodu.

STAROSNA GRANICA ZA PENZIJU U EVROPI

Nemačka - 65 godina i 10 meseci, od 2031. granica se pomera na 67
Austrija - muškarci 65, žene sa 60, do 2033. ova razlika se izjednačava
Belgija - svi sa 65, od 2025. će ići sa 66, a od 2030. sa čak 67
Bugarska - muškarci 64 i 5 meseci, a žene sa 61 i 10 meseci, do 2030. će se smanjivati razlika do 65
Letonija - najmlađi penzioneri imaju 64 i 3 meseca, od 2025. svi imati 65
Kipar, Mađarska, Slovenija, Lihtenštajn, Luksemburg, Španija - 65
Estonija - 64 godine i 3 meseca, od 2026. idu na 65
Finska - danas sa 64, od 2027. sa 65
Litvanija - muškarci sa 64 godine i 4 meseca, a žene sa 63 i 8 meseci, od 2026. svi sa 65
Malta - rođeni pre 1962. penzionišu se sa 64 godine, a mlađi sa 65.
Hrvatska - muškarci sa 65, a žene 63, uz sustizanje do 2030.
Danska - 67, uz čak 69 do 2035.
Grčka - od 62 do 67
Rumunija - muškarci sa 65, a žene s 61 godinom i 9 meseci, što će biti progresivno podignuto na 63 do 2030.
Irska i Velika Britanija - svi sa 66
Island i Italija - svi sa 67
Portugalija - puna penzija se stiče s 66 godina i 7 meseci života
Holandija - svi sa 67 od januara sledeće godine
Poljska - žene u penziju odlaze s 60 godina, a muškarci sa 65
Slovačka - od 62 godine i 10 meseci do 64
Švajcarska - muškarci sa 65, a žene s 64