Sada postoji 1.223 mesta svetske baštine širom sveta jer je prošlog meseca, Organizacija Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu (UNESCO) imenovala nova kulturna i prirodna dobra upisana na njenu listu mesta svetske baštine.
Jedna od njih je i pećina Vjeternica u blizini Trebinja u BiH. Lokaliteti na listi smatraju se izuzetnim univerzalnim vrednostima i imaju najviši nivo zaštite nasleđa u svetu, a sada ih je ukupno 1.223 mesta koja se nalaze širom sveta.
Za sve koji bi da otputuju i upoznaju nešto novo i fascinantno, a da pritom ne moraju da odu mnogo daleko, u komšiluku u Bosni i Hercegovini se nalazi pećina Vjeternica. Ova pećina jedan je od lokaliteta koji je od juče uvršten u ovu UNESKO listu.
Mada su na listi od ranije i Stari most u Mostaru i most Mehmed-paše Sokolovića u Višegradu, prvi put je odabran prirodni fenomen iz ove bivše jugoslovenske republike. Posle slovenačke Postojnske jame, druga je pećina sa prostora bivše Jugoslavije pod zaštitom UNESKO.
Smeštena u Dinarskom planinskom lancu, pećina koja je pravo prirodno blago BiH se ističe svojom izuzetnom pećinskom biodiverzitetom i endemičnošću.
- Poznata još od antike, dobro očuvana reprezentacija kraške topografije jedna je od najvažnijih svetskih tačaka biodiverziteta za pećinsku faunu, posebno podzemnu vodenu faunu - naveo je UNESKO u obrazloženju predloga.
Pećina Vjetrenica se prvi put navodi kao zanimljiv pećinski fenomen kod Plinija Starijeg 77. godine. Prvi naučni opis ove pećine dao je beogradski istraživač Mihajlo Radovanović 1929. godine.
U Vjetrenici je pronađen niz zanimljivih paleontoloških nalaza, među kojima se nalazi ceo kostur leoparda (Panthera pardus), koji je pronađen 1968. godine.
Ova pećina skriva veoma bogat pećinski svet, tako da je u njoj otkriveno čak 200 različitih životinjskih vrsta. Poznata je kao jedno od najvećih staništa čuvenog vodozemca, tzv. čovečije ribice, koja naseljava uži deo kraških područja Bosne i Hercegovine, a možete je videti još samo u Italiji, Sloveniji i Hrvatskoj. Pećina Vjetrenica je otvorena za turističke posete od 1964. godine. Rasveta u pećini je rekonstruisana 2010. godine, a tada je uređena i turistička staza.
Pećina se nalazi na oko 40 kilometara udaljenosti od Trebinja i može se posetiti svakog dana u prepodnevnim časovima, stoji u obaveštenju za turiste.
Turisti su mogli da uživaju u prostranim dvoranama i vodenim tokovima, po kojima je specifična, sve do 1991. godine i početka rata u socijalističkoj Jugoslaviji.
Posle 18-godišnje pauze ponovo je otvorena i moglo je da se korača njenim osvetljenim i hladnim hodnicima.
Do sada je otkriveno nešto više od 7.000 podzemnih kanala i više od 200 različitih životinjskih vrsta.
Pronađeni su ostaci osam fosilizovanih životinja, među kojima je pećinski medved i skelet leoparda.
Broj turista se iz godine u godinu povećava – oko 17.000 ljudi ju je posetilo 2023, dok je 2024. godine broj veći za 30 odsto.
Elita na listi UNESKO – među njima i pet lokaliteta iz Srbije
Nakon poslednje objave na UNESKO listi kulturnih dobara trenutno je 1.223 lokaliteta širom sveta.
Pored bosansko-hercegovačke pećine, spisku su u julu dodati i kineski kompleks Centralna osa –skup bivših carskih palata, vrtova, hramova, Kenozera – kulturni pejzaž ruralnih naselja i drvenih struktura u Rusiji, 14 mesta širom Južnoafričke Republike ključnih za delovanje i ideje borca za ljudska prava Nelsona Mandele, planinska oblast Pu Prabat, kao i kolekcija graničnog kamenja u Indiji pisao je BBC.
Kineski zid, piramide u Egiptu, engleski Stounhendž, Troja u Turskoj, peruanski Maču Pikču, katedrala Notr Dam u Parizu, njujorški Kip slobode, atinski Akropolj, sidnejska zgrada Opere, moskovski Kremlj neki su od najistaknutijih istorijsko-kulturnih spomenika i lokaliteta na svetu pod UNESKO zaštitom.
Među njima je i pet spomenika iz Srbije: Stari Ras i Sopoćani, manastir Studenica, srednjevekovni spomenici na Kosovu, Gamzigrad-Romulijana i srednjevekovna groblja sa stećcima.
BiznisKurir/BizPortal