Inicijativom Otvoreni Balkan, kao i drugim međunarodnim ugovorima, tržišta regiona postaju sve otvorenija za poslovanje domaćih preduzeća.
Ako planirate da svoj posao širite ili da sopstveni biznis započnete u nekoj od zemalja regiona biće vam potrebno od nekoliko stotina do nekoliko hiljada evra, kao i sva neophodna dokumentacija u zavisnosti od zakona određene države. Evo šta je pokazalo istraživanje portala Biznis.rs.
Osnivanje firme u CRNOJ GORI
Prema podacima Uprave carina Crne Gore, srpski državljani su u ovoj zemlji tokom 2022. godine osnovali 278 firmi. Da bi strani državljani otvorili firmu u Crnoj Gori neophodno je da, pre svega, dobiju dozvolu za boravak i rad, na koju se obično čeka oko 20 dana. Za otvaranje računa potrebno je dan ili dva.
Propisi Crne Gore nalažu da osnivači preduzeća moraju biti punoletne osobe ili pravna lica, gde je dozvoljeno stoprocentno strano ili domaće vlasništvo. Kada je reč o vlasničkoj strukturi, po zakonu direktor i vlasnik firme može biti jedan čovek ili dve različite osobe, uz uslov obavezne prijave najmanje jednog izvršnog direktora koji može biti stranac ili crnogorski državljanin.
Prema rečima poreznika, osnovni odnosno početni akcionarki kapital mora da iznosi najmanje jedan evro.
Da bi stranci otvorili preduzeće u Crnoj Gori, u ovom slučaju iz Srbije, neophodno je da na uvid donesu pasoš, dok je za pravna lica koja osnivaju firmu neophodan izvod iz registra koji nije stariji od tri meseca. Otvaranje preduzeća strance može koštati od 600 do 1.200 evra, kažu iz jedene računovodstvene kuće.
Osnivanje firme u SLOVENIJI
Srpski državljani često osnivaju kompanije i u Sloveniji, jer im to omogućava lakši pristup evropskom tržištu. Kada je reč o ceni, osnivanje je jeftinije za Slovence samo zbog dodatne papirologije koja je potrebna strancima. Cena za strane državljane, u ovom slučaju iz Srbije, je oko 3.500 evra.
Firma se u Sloveniji može otvoriti bez većih problema, ali je neophodno pripremiti obimnu dokumentaciju.
Pri osnivanju kompanije u Sloveniji treba biti svestan da je sam postupak prilično složen i da firme moraju da spreme mnogo dokumenata. Iz tog razloga ima smisla kontaktirati savetnika koji će vam pomoći u pripremi celokupne dokumentacije, savetuju računovođe.
Prilikom osnivanja firme u Sloveniji potrebno je imatidobro razvijen poslovni plan, jer se na taj način smanjuje mogućnost komplikacija.
Uvek je lakše ako kompaniju osniva pravno lice u kojoj je vlasnička struktura vidljiva stvarnom vlasniku. Za pojedince su još važniji dobro razvijeni poslovni plan i pismo namere za saradnju sa kupcima ili dobavljačima iz Slovenije, objašnjavaju računovođe.
Najčešći oblici preduzeća koja stranci otvaraju u Sloveniji su društvo sa ograničenom odgovornošću i predstavništvo, odnosno filijala. Takođe, iz Srbije možete postati preduzetnik u Sloveniji, ali uz uslov da imate minimum godinu dana boravka u ovoj zemlji, jer se propisi razlikuju za građane van EU.
Da bi se u Sloveniji otvorilo društvo sa ograničenom odgovornošću, prema rečima računovođa, potrebna je sledeća dokumentacija: slovenački poreski broj, overena izjava vlasnika poslovne adrese firme, osnivački kapital u minimalnom iznosu 7.500 evra. Vlasniku strancu sud će izdati rešenje o registraciji u roku od sedam dana od podnošenja zahteva i depozita kapitala.
Otvaranje preduzeća u HRVATSKOJ
Procedura, ali i cena za otvaranje firme, u Hrvatskoj je slična kao i u Sloveniji i iznosi oko 3.500 evra. Ministarstvo pravosuđa i uprave nadležno je za osnivanje privrednih društava u Republici Hrvatskoj. Međutim, za otvaranje preduzeća u ovoj zemlji potrebno je kontaktirati sa nekom od filijala Finansijske agencije (FINA).
Postoje kancelarije servisa hitro.hr, preko kojih građani drugih država, kao i hrvatski državljani, mogu dobiti potrebne informacije i obaviti većinu potrebnih radnji za osnivanje društva (j.d.o.o. i d.o.o.). Uslovi za otvaranje firme skoro su isti kao i za "lokalce“, odnosno domaće državljane.
Strani državljani koji osnivaju privredno društvo ne moraju imati prebivalište ili boravište u Republici Hrvatskoj, ali sedište novoosnovane kompanije mora biti na teritoriji ove države.
Ako je osnivač fizičko lice koje živi u inostranstvu, a nema hrvatsko državljanstvo, mora pre postupka osnivanja pribaviti OIB u Poreskoj upravi. OIB je matični broj, odnosno trajna identifikaciona oznaka poreskog obveznika. Koristi se u službenoj evidenciji, u svakodnevnom radu i pri razmeni podataka.
U slučaju da firmu u Hrvatskoj otvara pravno lice potreban je izvod iz registra u kojem je firma upisana u matičnoj državi u originalu, koji ne sme da bude stariji od 30 dana. Neophodan je i prevod izvoda na hrvatski jezik kod ovlašćenog sudskog prevodioca.
Direktor osnivača-stranog pravnog lica mora da pribavi i OIB od Poreske uprave za svog osnivača-strano pravno lice. Ako imate nameru da otvorite društvo sa ograničenom odgovornošću u Hrvatskoj, morate imati minimalno jednog člana društva, kao i jednog direktora (to može biti ista osoba). Da bi se u Hrvatskoj otvorio d.o.o. morate imati minimalni kapital od 2.800 evra.
Takođe, prilikom osnivanja treba odrediti koja je glavna poslovna delatnost društva, kao i koje druge delatnosti se mogu upisati u sudski registar. Osnivanje se može odraditi na način da članovi društva i direktori dođu lično kod beležnika u Hrvatsku, ili da potpišu specijalnu punomoć pred notarom u Srbiji u tu svrhu, napominju računovođe.
Osnivanje se radi pred trgovačkim sudom prema sedištu društva, a nakon osnivanja je potrebno još otvoriti bankovni račun (RBA može putem specijalne punomoći, dok sve druge banke traže prisutnost direktora i člana društva prilikom osnivanja, radi identifikacije). Takođe, društvo je po osnivanju potrebno prijaviti u Registar stvarnih vlasnika, Nacionalnu klasifikaciju delatnosti, kao i Poreskoj upravi, što se sve može odraditi na osnovu punomoći.
Otvaranje kompanije u BiH
Nije retkost da državljani Srbije prilikom širenja posla otvaraju firme u Bosni i Hercegovini. Ono što računovođe ističu kao prednost osnivanja firme, na primer u Republici Srpskoj, je porez na dobit za d.o.o. koji iznosi 10 odsto i jedan je od najnižih u regionu, dok za samostalne preduzetnike kao poreske obveznike postoji mogućnost odabira obračuna poreza na dohodak po stopi od dva odsto na ukupan godišnji prihod.
Cena osnivanja preduzeća varira i kreće se od 1.200 do 2.000 evra. Da biste osnovali društvo sa ograničenom odgovornošću u BiH potrebno je da imate minimum jednog člana društva koji u isto vreme može biti i direktor. Društvo sa ograničenom odgovornošću u BiH može osnovati bilo koje fizičko ili pravno lice iz bilo koje države.
Minimalan kapital za osnivanje d.o.o u BiH je 500 evra. Potrebno je kao i u Hrvatskoj da je sedište firme registrovano na području BiH. Takođe, prilikom osnivanja treba odrediti koja je glavna poslovna delatnost društva.
Osnivanje se radi pred opštinskim sudom prema sedištu društva, a nakon osnivanja je potrebno još otvoriti bankovni račun (Privredna banka Sarajevo može putem specijalne punomoći, dok sve druge banke traže prisutnost direktora prilikom osnivanja radi identifikacije).
Takođe, društvo je po osnivanju potrebno prijaviti u Poresku upravu.
Registracija za PDV u BiH nije obavezna prilikom osnivanja, ali novoosnovana društva mogu izabrati da se dobrovoljno registruju i u PDV sistem. Prema zakonu PDV obveznici postaju nakon 50.000 KM (25.000 evra) godišnjeg prometa. Direktor ne mora biti prijavljen kao zaposleni u firmi, već poziciju može obavljati putem menadžerskog ugovora bez zasnivanja radnog odnosa.
Kurir.rs/ Biznis.rs