HOĆE LI SRBIJA POMERITI GRANICU ZA ODLAZAK U PENZIJU? U Nemačkoj već sad pominju i 70 godina, a slično je i kod mnogih drugih

Zorana Jevtić

Uslovi za odlazak u penziju u Evropi i svetu se poslednjih godina često menjaju. Reforme su uglavnom uslovljene činjenicom da je životni vek sve duži, ali i nedostacima penzionih sistema.

U Nemačkoj se sada pominje i 70 godina kao starosna granica za penzionisanje.

U Srbiji je Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju izmenjen je 2014. godine. Od tada se za žene svake godine menjaju uslovi i to po pravilu da se starosna granica pomera u rasponu od dva do šest meseci godišnje. I tako sve do 2032. godine kad će dame moći da idu u penziju sa 65 godina starosti odnosno godinu dana i deset meseci duže nego danas.

Starosna granica za penzionisanje u regionu je mnogo oštrija. Nove zakone za odlazak u penziju dobile su Crna Gora, Hrvatska, Poljska, promene najavljuje sada i Nemačka... U zavisnosti od zemlje u pojedinim državama u penziju će se moći sa mnogo više godina nego što je to slučaj unašoj zemlji.

Nemačka

Ranija starosna granica u Nemačkoj za penzionisanje bila je 65 godina i 7 meseci. Plan je da se do 2029. godine granica postepeno podiže sa 65 na 67 godina. Ko pre toga ide u penziju ne može da računa na pun iznos.

Argument za dodatno podizanje granice sada jeste opšti rast cena kao i stotine hiljada

- Granica za odlazak u penziju mora da se povisi - rekao je nedavno ekonomista Gunter Šnabl sa Univerziteta u Lajpcigu.

Predlogom da se u penziju ide sa 70 godina Šnabl je raspalio staru debatu u Nemačkoj. Nemačka će prema njegovim rečima tek imati problem kada čitava generacija bejbi-bumera ode u penziju.

Ministar rada Nemačke odbacuje ideju da se još pomeri starosna granica za penziju i do 70 godina, ali je debata u Nemačkoj opet rasplamsana.

Danska

U Danskoj se u penziju ide sa 65 godina starosti. Odlazak u penziju moguće je odložiti do 10 godina što na kraju znači i veću penziju.

Da biste stekli pravo na starosnu penziju pravila su sledeća: minimalni uslov je tri godine boravka u Danskoj između 15. godine starosti i starosne granice za odlazak u penziju. Za ljude koji nisu ni državljani Danske, ni državljani EU, ovaj uslov je povećan na 10 godina, pri čemu najmanje 5 godina mora biti neposredno pre starosne granice za odlazak u penziju. Štaviše, penzija se proporcionalno smanjuje ako je penzioner živeo manje od 40 godina u Danskoj pre nego što je navršio starosnu granicu za penzionisanje.

Novi danski penzioni model omogućio je da 38.000 ljudi do 2022. godine odu u penziju i pre ispunjavanja starosne granice. Taj broj trebalo bi da se do 2025. godine poveća na 49.000 ljudi.

Ovo pravilo odnosi se na ljude koji imaju 42 godine staža i 61 godinu starosti. Najnovija reforma penzionog sistema namenjena je pre svega osobama koje rade fizički teške poslove.

Premijerka Mete Frederiksen prokomentarisala je ovu odluku rečima da "ljudi treba da odu u penziju pre nego što ih rad potpuno iscedi kako bi uživali u ostatku života, posvetili se porodici i interesovanjima kojima nisu mogli da se bave tokom radnog veka".

Italija

U Italiji poslednja reforma datira iz 2019. godine i pravilo je da pored najmanje 20 godina staža treba imati i najmanje 67 godina starosti. Ova starosna granica važi do 2026. godine za sve kategorije radnika.

Kad govorimo o prevremenoj penziji potrebno je imati najmanje 42 godine i 10 meseci staža ako ste muškarac odnosno najmanje 41 godinu i 10 meseci doprinosa ako ste žena.

Austrija

Žene u Austriji odlaze sa 60 godine u penziju, a muškarci sa 65 godina. Starosna granica za penzionisanje žena će se u periodu od 2024. do 2033. godine izjednačiti sa uslovima sa muškarcima.

Što se tiče prevremene penzije žene mogu sa 57 godina, a muškarci sa 62. U tom slučaju penzija je manja za 4,2 odsto godišnje u odnosu na iznos koji bi se dobio za redovnu penziju.

Norveška

U Norveškoj muškarci odlaze u penziju sa 67 godina, a žene sa 64. Uslovi za penzionisanje žena će se pooštravati da bi 2030. godine bili izjednačeni sa muškarcima.

Hrvatska

Za muškarce u Hrvatskoj starosna granica za odlazak u penziju je 65 godina, a za žene 63 godine. Planirano je da u Hrvatskoj starosna granica za žene bude povećana na 65 godina. A do 2038. godine planirano je da starosna granica za muškarce bude 67 godina.

(Kurir.rs/Blic)